නව මුලද්‍රව්‍ය 4ක් ආවර්තිතා වගුවට..

පින්තුරය:-
රිකෙන්හි ප්‍රධාන හා සුපිරි බලැති නිහොනියම් සොයාගැනීමට මුල් වු ව්ද්‍යාඥ කොසුකෙ මොරිටා හා ජපාන අධ්‍යාපන අමාත්‍ය හිරොශි හසේ  2016 ජුනි  09 දා වකොහි සම්මන්ත්‍රනයකදී 113 මුලද්‍රව්‍ය ආවර්තිතා වගුවේ ප්‍රදර්ශනය කරන අවස්ථාව

ශුද්ධ හා ව්‍යවහාරික රසායන පිලිබඳ ජාත්‍යන්තර සංගමය International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC), මගින් 2016 දෙසැම්බර් 03 දින නව සංයෝග 4ක්  ආවර්තිතා වගුවට එක් කල බව නිල ප්‍රකාශයට පත් කලේය.

ඒවා පරමානුක ක්‍රමංකය 113,115, 117 හා 118 වන මුලද්‍රව්‍යයි.
මේ වර්ෂයේ ආරම්භයේදී  එනම් 2016 ජනවාරි 01 වනදා මූලද්‍රව්‍ය හතරක් සොයා ගත් බව ශුද්ධ හා ව්‍යාවහාරික රසායනික විද්‍යාව පිලිබඳ ජාත්‍යන්තර සංගමය මඟින් ප්‍රකාශ කල නමුදු නාමකරනයන් සහිතව නිල වශයෙන් ප්‍රකාශ කරනු ලැබුයේ දෙසැම්බර් තුන් වනදාය.

මේ වන තුරු පරමානුක ක්‍රමංකය 113 ලෙස පැවති අස්තතික මුලද්‍රව්‍ය උන්උන්‍යට්‍රියම්(ununtrium) ලෙසත්, පරමනුක ක්‍රමාංකය 115 මුලද්‍රව්‍ය උන්උන්පෙන්ටියම් හෝ ඌප් (ununpentium or Uup) ලෙසත්. 117 උන්උම්සෙප්ටියම හෝ ඌස් (ununseptium or Uus) හා 118 උන්උනොක්ටියම් හෝ ඌඔ(ununoctium or Uuo) ලෙසත් නම් කර තිබුනු නමුත් ඒවා ප්‍රායෝගික වශයෙන් ස්වභාවයේ නොතිබුනි. නමුදු නව සොයා ගැනීම් මගින් ඒවා ඉවත් වී යනු ඇත. තවද පෙර පැවති ඒවාට ඉහල විකිරණශිලිතාවක් පැවතුන සේම මුලද්‍රව්‍ය නිපැයු විගස එම මුලද්‍රව්‍ය පරමානු සිය වර්ගයේම වෙනත් පරමානු හා ඉතා සුලු කාලයකදි ප්‍රතික්‍රියා කර විනාශ වුනු බැවින් ඒවා සත්‍ය ලෙසටම නොපැවතුනි.

පින්තුරය:-
රිකෙන්හි ප්‍රධාන හා නිහොනියම් සොයාගැනීමට මුල් වු ව්ද්‍යාඥ කොසුකෙ මොරිටා පරමානුක ක්‍රමාංකය 113 මුලද්‍රව්‍ය සොයා ගැනීම පිලිබද 2015 දෙසැ 31 වකොහි සම්මන්ත්‍රනයදී මුල් වරට හඳුන්වා දෙන අවස්ථාව.

ප්‍රථම වතාවට ජපන් විද්‍යඥයින්  විසින් සොයා ගත් පරමානුක ක්‍රමංකය 113 වන මූලද්‍රව්‍ය නිහොනියම් (nihonium ) ලෙස නම් කර ඇත.  එහි රසායනික සංකේතය Nh වේ. නිහෝන් යන්නෙහි සැබෑ අරුත ජපන් භාෂාවෙන් හිරු නැගෙනා දෙරණ යන්නයි.

එලෙසම මෙය ආවර්තිතා වගුවට මූලද්‍රව්‍යක්  ජපන් ජාතිකයන් වගේම ආසියනුවන් ලෙසින්
මනුශ්‍ය වර්ගයාගේ ප්‍රඥා නැමති වත්කම පුද කල ප්‍රථම වතාව ලෙස, මුලද්‍රව්‍ය නිපදවීමට මූලික දායකත්වය ලබාදුන් විද්‍යාඥ කොසුකෙ මොරිතා(Kosuke Morita) සිය නිවේදනයෙන් ප්‍රකාශ කලේය.
113 පරමනුක ක්‍රමාංකය සහිත මුලද්‍රව්‍ය සොයා ගැනිම ඔලිම්පික් රන් පදක්කම්කටත් වඩා වටිනා බව රිඔජි නොයොරි(Ryoji Noyori) , රිකෙන් (Riken) නම් ජපන් රසායන විද්‍යා ආයතනයේහි හිටපු සභාපති එලෙසම නිහොනියම් සොයා ගැනීමට අගනා කාර්‍යභාරයක් සිදුකල විද්‍යාඥයා මෙම වර්ෂය මුලදී පවසා ඇත.

එය ද ස්වභාවයේ පවතින මුලද්‍රව්‍යක් නොවන අතර පරමාණුකක්‍රමාංකය 104ට පසු නිපැයු සංයෝග සේම පර්යේෂණාගාර නිමැවුමකි.

ඉතිරි සංයෝග තුනෙන් දෙකක් නාමකරනය සිදු කර ඇත්තේ ඒවා සොයා ගැනීමට පුරොගාමි වු භූගොලීය කලාපයෙ නම් වලින් වන අතර ඉතිරි මූලද්‍රව්‍ය එයට පුරෝගාමි වු විද්‍යාඥයා නමින් නාමකරනය කර ඇත.

රුසියානු විද්‍යාඥයින් පිරිසක් සොයාගනු ලැබු පරමානුකක්‍රමාංකය 115 මොස්කොවියම්(moscovium) නමින් නාමකරනය කල Mc සංකේතය සහිත මුලද්‍රව්‍ය රුසියානු අගනුවර වන මොස්කව් නාමයට ගෞරවයක් ලෙස නම් කර ඇත්තේ මොස්කොවියම් නිපදවීමට අදාල පර්යේෂණ මොස්කව්හීදී සිදු කළ බැවිනි.

එයට සමාන ලෙසම පරමානුකක්‍රමාංකය 117 වන නව සංයෝගය වන ටැනිසින් (tennessine) හි නාමකරනය ටැනිසි ප්‍රාන්තය නමින් නම් කර ඇත.
එහි රසායනික සංකේතය Ts ය.

අවසාන මූලද්‍රව්‍ය පරමානුක ක්‍රමංකය 118 වන Og හෙවත් ඔගනෙසන් (oganesson)ය.  එහි නාමකරනය එය සොයාගනු ලැබු යුරි ඔගනෙසීයන්(Yuri Oganessian) නම් රුසියානු න්‍යශ්ටික භෞතිඥයා හට ගෞරවයක් ලෙස  නම් කර ඇත.

මාස පහක මහජන විමර්ශන කාලයකින් අනතුරුව උතුරු කැරොලියන් මුලික ශුද්ධ හා ව්‍යාවහාරික රසායනික විද්‍යාව පිලිබඳ ජාත්‍යන්තර සංගමය මඟින් එම නාමකරනයන් නිල වශයෙන් පිලිගෙන ප්‍රකාශයට පත් කර ඇත.

නව මුලද්‍රව්‍යන්හි නාමකරනය වර්තමානයේ යථාර්තය මනාව ප්‍රකට කරන බව ශුද්ධ හා ව්‍යාවහාරික රසායනික විද්‍යාව පිලිබඳ ජාත්‍යන්තර සංගමයේ සභාපති නටාලියා තරසොවා (Natalia Tarasova) සිය සංගමයේ නිල වෙබ් අඩවිය මගින් ප්‍රකාශ කර ඇත. එහි තවදුරටත් විද්‍යාවේ සාර්වත්‍රිකත්වය හා අවශ්‍ය භූමිකාව  ඔගනෙසියන් මඟින් උපුටා දක්වා ඇත.

තවද මෙම අවසාන සොයාගැනීම් හතරත් සමඟම ආවර්තිතා වගුවේ හත් වන ආවර්තය සම්පුර්න වේ.

එලෙසටම මෙම නව සොයාගැනීමත් සමඟම ඒ සඳහා පුරෝගාමි වු විද්‍යාඥයන් ඉදිරි නොබෙල් ත්‍යාගයන් සඳහා නිර්දේශ වනු ඇත.

ජපනය අතිවිශිෂ්ට පර්යේෂණ ඉතිහාසයකට උරුමකම් කියන අතර ඔවුහු මේ තාක් නොබෙල් තාග්‍ය විස්සකට හිමිකම් කියනු ලබති. එසේම මෙම වසරේ වෛද්‍යවිද්‍යාව පිලිබඳ නොබෙල් ත්‍යාගයෙන් පිදුම් ලැබු යොශිනොරි ඔහ්සුමියන්වද සිහිපත් කරනු කැමැත්තෙමි.